Evo članka iz CG novina od 27.07:
Tokom ljeta, zbog visokih temperatura koje pogoduju razmnožavanju bakterija, nemara u pripremi osjetljivih namirnica, ali i loših higijenskih navika, javljaju se brojne infekcije, a najčešće crijevne. U Crnoj Gori, kao i u svijetu, crijevne infekcije čine 20 odsto svih zaraznih bolesti, a po učestalosti se nalaze odmah iza infekcija disajnih organa. U domovima zdravlja stanje je zasad uobičajeno i u ambulantama nema povećanog broja pacijenata sa crijevnim infekcijama, ali ljekari savjetuju oprez. Prouzrokovači tih oboljenja, kaže za “Vijesti” epidemiolog Centra za kontrolu i prevenciju bolesti Instituta za javno zdravlje dr Sanja Medenica, najčešće se unose u organizam putem zagađene hrane i vode, prljavim rukama, kao i posredstvom insekata, na primjer, muva.
Anglo-američka formula za načine prenosa, kaže dr Medenica, je FFFW, odnosno food, fingers, flies i water – hrana , prsti, insekti i voda.
“Visoka temperatura tokom ljeta pogoduje razmnožavanju bakterija i kvarenju hrane, a ljudi češće jedu neoprano voće i povrće što, takođe, može biti razlog nastanka infekcija. S obzirom na to da se ljeti unosi veća količina tečnosti, dolazi do razblaženja hlorovodonične kiseline u želucu, koja zbog toga ne predstavlja dobru barijeru za dalji prodor infektivnih agenasa u crijevni trakt, pa dolazi do oboljenja. I češća putovanja tokom sezone godišnjih odmora, sa koncentrisanjem većeg broja osoba na manjem prostoru, dovode do veće mogućnosti prenosa bolesti sa osobe na osobu”, kazala je dr Medenica, i savjetovala građane, turiste, ugostiteljske radnike i trgovce da obrate pažnju na pravilnu pripremu i čuvanje namirnica, kao i na ličnu i higijenu kuhinjske opreme i pribora.
Od crijevnih infekcija mogu se razboljeti svi, ali u većem riziku su, kaže ona, djeca, odojčad, novorođenčad i hronični bolesnici zbog nedovoljnog i oslabljenog imuniteta.
“Crijevne infekcije najčešće izazivaju virusi, ali i bakterije i najrjeđe paraziti.
“Najčešće bolesti iz grupe crijevnih infekcija, čiji se broj povećava tokom ljeta, su enterokolitisi, alimentarne toxiinfekcije, salmoneloze i enterovirusni meningitisi. Gastroenteritis i enterokolitis najčešće se manifestuju prolivom, povraćanjem, bolovima u trbuhu i povećanom tjelesnom temperaturom. Stolice su učestale, tečne i vodenaste ukoliko je infekciju prouzrokovao virus, dok kod bakterijskih infekcija mogu biti i žutozelene i krvavosluzave. Simptomi obično traju jedan do četiri dana”, kazala je dr Medenica, i naglasila da u nekim slučajevima prestanak simptoma ne znači i potpuno ozdravljenje, jer se može desiti da se i poslije kliničkog ozdravljenja uzročnik razmnožava u sluznici crijeva i luči u stolici, pa je osoba zarazna za okolinu u kraćem periodu.
Ukoliko su uzročnici infekcije enterovirusi pored svih tih simptoma, kako je rekla, oni mogu izazvati i enterovirusni meningitis koji karakteriše povećanja tjelesna temperatura, glavobolja, ukočen vrat, fotofobija.
U svim slučajevima, neophodno je što prije obratiti se ljekaru.
Ni frižider nije svemoćan
Pravilna ishrana u ljetnjim mjesecima zasniva se na pažljivo odabranim i pravilno pripremljenim namirnicama.
Da bi se obezbijedilo dovoljno hranljivih sastojaka, vitamina i minerala ljekari u ishrani preporučuju žitarice i njihove proizvode, povrće i voće, mliječne proizvode, bijelo meso i ribu.
Prilikom kupovine određenih namirnica, građani bi trebalo posebno da povedu računa o izgledu i mirisu, kao i roku upotrebe, jer ima dosta lako kvarljivih proizvoda koje treba nabavljati isključivo u radnjama u kojima se drže u rashladnim uređajima.
Preporučuje se pripremanje lagane hrane, uglavnom kuvane, sa dosta svježeg povrća kao salate, ali i voća. Treba jesti u nekoliko laganih obroka.
Veoma je značajno i pravilno čuvanje hrane, pa treba izbjegavati duže zadržavanje “osjetljivih” namirnica van frižidera.
Preporučuje se što više tečnosti, najbolje vode ili blago ohlađenih čajeva i limunade, dok gazirana pića treba izbjegavati.
Čistoća siguran saveznik
• Hranu, koja se konzumira svježa (voće i povrće) treba temeljno oprati higijenski ispravnom vodom;
• za piće, kao i za pranje i pripremu namirnica, koristiti isključivo higijenski ispravnu vodu;
• održavati besprekornu čistoću pribora i opreme koji se koriste u kuhinji;
• voditi računa da se tokom pripreme i čuvanja hrane ne miješaju sirova i termički obrađena (skuvana, pečena i pržena) hrana;
• dobro termički obraditi hranu, odnosno dovoljno kuvati, peći ili pržiti namirnice, posebno sve vrste mesa, jela sa jajima i plodove mora (namirnice ne smiju ostati «žive» ili «rovite»;
• pripremljene obroke najbolje je konzumirati odmah nakon pripreme;
• hranu koja je preostala od prethodnog obroka obavezno čuvati u frižideru, a prije ponovnog uzimanja treba je opet termički obraditi (tako da obavezno proključa);
• obezbijediti adekvatnu zaštitu namirnica od zagađenja (od insekata, glodara i drugih životinja);
• redovno održavati ličnu higijenu, a posebno obratiti pažnju na redovno i temeljno pranje ruku;
• tokom pripreme hrane češće prati ruke;
• osobe koje imaju stomačne tegobe (proliv), sekreciju iz nosa (prehlađeni su, kašlju ili kijaju) ili imaju upalne promjene na koži ili sluznicama, ne treba da učestvuju u pripremi i serviranju hrane.
o bolestima o kojima je rec nema ni govora . odnosno ni manje ni vise nego bilo gde .
